Hai bệnh nhân hoàn toàn khỏe mạnh, nhập viện vì đau ngực dữ dội, ST chênh trên điện tâm đồ, men tim tăng rất cao – tất cả đều gợi ý nhồi máu cơ tim cấp. Tuy nhiên, kết quả chụp mạch vành lại hoàn toàn bình thường. Điều bất ngờ là cả hai đều được chẩn đoán viêm cơ tim cấp kèm viêm tuyến giáp cấp, một bệnh cảnh thường gặp sau nhiễm siêu vi nhưng rất dễ nhầm lẫn với nhồi máu cơ tim nếu không được đánh giá đúng cách.
Trường hợp thứ nhất là một phụ nữ 47 tuổi, đau ngực điển hình suốt hai ngày kèm khó thở. Điện tâm đồ cho thấy ST chênh lên vùng bên, men tim tăng mạnh. Siêu âm tim ghi nhận giảm động nhẹ, càng củng cố nghi ngờ nhồi máu cơ tim cấp. Tuy nhiên, chụp mạch vành cho thấy hệ mạch vành hoàn toàn bình thường.
Xét nghiệm tuyến giáp cho thấy TSH giảm sâu, FT4 tăng – phù hợp viêm tuyến giáp cấp sau nhiễm siêu vi. MRI tim (CMR) được chỉ định ngay sau đó ghi nhận phù cơ tim tại thành bên và vách liên thất, có sẹo dưới ngoại mạc chiếm khoảng 10% cơ tim nhưng chức năng tim vẫn bảo tồn. Người bệnh được xác định là viêm cơ tim cấp, không phải nhồi máu cơ tim như biểu hiện ban đầu.
Trường hợp thứ hai là nam bệnh nhân 30 tuổi, đau ngực đột ngột, ST chênh lan tỏa, men tim và BNP tăng cao. Những dấu hiệu này khiến bác sĩ nghĩ ngay đến nhồi máu cơ tim trước vách hoặc tổn thương lan rộng. Nhưng chụp mạch vành lại hoàn toàn bình thường.
Bệnh nhân cũng có tình trạn cường giáp rõ rệt. Cộng hưởng từ tim (MRI tim) cho thấy phù lan tỏa, viêm mạnh, sẹo chiếm đến 17% khối lượng cơ tim, kèm tràn dịch màng ngoài tim – dấu hiệu viêm cơ tim hoạt động mạnh. So với bệnh nhân nữ, trường hợp này nặng hơn, nguy cơ rối loạn nhịp và suy tim cao hơn.
Các bác sĩ cho biết đây là hai bệnh cảnh điển hình của viêm cơ tim cấp sau nhiễm siêu vi, trong đó nhiều virus như Coxsackievirus B, Adenovirus, Parvovirus B19, virus cúm, EBV hay SARS-CoV-2 có thể tấn công đồng thời cơ tim và tuyến giáp. Tổn thương có thể bắt đầu âm thầm nhưng khi bùng lên thường gây triệu chứng giống hệt nhồi máu cơ tim.
Theo các nghiên cứu quốc tế, có đến 17% bệnh nhân nhập viện vì đau ngực, ST chênh và men tim tăng nhưng mạch vành hoàn toàn bình thường; phần lớn trong số này được MRI xác nhận là viêm cơ tim, không phải nhồi máu cơ tim. Một số trung tâm tim mạch lớn trên thế giới ghi nhận không ít bệnh nhân bị chẩn đoán nhầm và điều trị theo phác đồ nhồi máu cơ tim (bao gồm can thiệp mạch vành hoặc dùng thuốc tiêu sợi huyết) dù mạch vành hoàn toàn bình thường.
Các bác sĩ nhấn mạnh: chụp mạch vành và MRI tim là hai phương pháp quyết định để phân biệt viêm cơ tim và nhồi máu cơ tim cấp. Mạch vành bình thường giúp loại trừ tắc mạch vành, trong khi MRI tim cho phép nhìn trực tiếp vào cấu trúc cơ tim: vùng phù, viêm, hoại tử và sẹo. Đây là lý do MRI được coi là “tiêu chuẩn vàng” trong chẩn đoán viêm cơ tim.
Không chỉ dừng lại ở chẩn đoán, MRI tim còn giúp tiên lượng nguy cơ. Nghiên cứu trên tạp chí JACC cho thấy sự xuất hiện sẹo cơ tim (LGE) làm tăng nguy cơ rối loạn nhịp thất và tử vong tim mạch nhiều lần. Trường hợp bệnh nhân nam trong báo cáo có khối lượng sẹo lớn và phù nhiều nên thuộc nhóm nguy cơ cao, cần theo dõi sát trong thời gian dài. Bệnh nhân nữ dù nhẹ hơn nhưng có phù mô kẽ nặng, cũng cần tái khám định kỳ để đánh giá hồi phục.
Hai ca bệnh trên cho thấy viêm cơ tim cấp sau nhiễm siêu vi có thể “đội lốt” nhồi máu cơ tim một cách hoàn hảo. Đau ngực dữ dội không chỉ gặp ở người lớn tuổi hay người có bệnh nền tim mạch; người trẻ khỏe mạnh cũng có thể mắc viêm cơ tim nặng chỉ sau một đợt nhiễm siêu vi thông thường.
Các bác sĩ khuyến cáo: khi có các triệu chứng như đau ngực, khó thở, hồi hộp, mệt nhiều bất thường – đặc biệt sau một đợt nhiễm virus – người bệnh cần đến cơ sở y tế sớm để được thăm khám và loại trừ những bệnh lý nguy hiểm như viêm cơ tim cấp. Việc chẩn đoán đúng và kịp thời có ý nghĩa quyết định trong điều trị và ngăn ngừa biến chứng.
BS.CKII Trần Nhân Nghĩa - Khoa Tim mạch can thiệp
Bệnh viện Đa khoa khu vực Thủ Đức
