Bệnh mù màu hay còn gọi là rối loạn sắc giác hay loạn sắc giác. Đây là một bệnh về mắt làm cho người ta có thể nhìn rõ mọi vật nhưng khả năng nhận biết màu sắc bị hạn chế.
Triệu chứng
- Người bệnh không thể phân biệt được một số màu sắc nhất định. Các màu khác vẫn phân biệt được.
- Ở mức độ nhẹ, người mù màu gặp khó trong việc phân biệt xanh lá – đỏ, xanh dương – vàng. Mức độ nặng không phân biệt được các loại màu sắc với nhau.
- Nghiêm trọng hơn, người bệnh có thể không nhìn thấy bất kỳ màu nào, chỉ nhìn thấy mọi thứ trong sắc thái của màu xám (hội chứng rối loạn thị giác di truyền – achromatopsia)
- Dùng sai màu khi vẽ.
- Đau đầu, đau mắt khi nhìn vào màu.
Nguyên nhân
- Di truyền
Mù màu là bệnh di truyền liên quan đến sắc thể X, gây rối loạn tế bào cảm thụ ánh sáng ở mắt cần để phân biệt màu sắc (thông thường là gen lặn). Do đó nam giới dễ mắc mù màu hơn nữ.
+ Biến chứng của các bệnh: tiểu đường, tim mạch, tăng nhãn áp, alzheimer, parkinson, bạch cầu, thoái hóa điểm vàng,…có thể làm ảnh hưởng đến thị giác gây mù màu.
+ Bệnh thần kinh thị giác di truyền Leber (LHON): người mang tình trạng này dù không có triệu chứng nhưng vẫn khiếm khuyết khả năng nhìn màu xanh lá cây – đỏ.
- Một số loại thuốc gây ra những thay đổi trong việc nhận biết màu sắc. Ví dụ, thuốc chống động kinh tiagabine. Ngoài ra còn có thuốc điều trị bệnh tim, cao huyết áp, rối loạn thần kinh,…
- Tuổi tác – lão hóa: thị lực và khả năng phân biệt màu sắc cũng giảm dần khi độ tuổi tăng.
- Ngoài ra, một số hóa chất độc hại như styrene có trong nhựa cũng có thể gây mù màu.
Kiểm tra mù màu
Kiểm tra mù màu định tính
- Sử dụng phương pháp Ishihara. Cách kiểm tra rất đơn giản, bệnh nhân chỉ cần nhìn vào bảng và nói ra con số mình thấy được.
Dựa trên Ishihara, phương pháp Enchroma giúp xác định mức độ và loại mù màu.
Kiểm tra định lượng mù màu
- Để phân tích chi tiết, khả năng nhận biết màu sắc chính xác của người bệnh, bác sĩ sử dụng phương pháp Farnsworth-Munsell 100. Bài kiểm tra gồm 4 khay, trong đó sẽ chứa nhiều đĩa nhỏ với các màu sắc khác nhau. Kỹ thuật này giúp phát hiện bệnh mù màu và mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Ngoài 2 cách trên, có thể kiểm tra mù màu trực tuyến thông qua các thiết bị thông minh. Tuy nhiên, việc kiểm tra online có thể dẫn đến sai sót
Điều trị
- Sử dụng kính loạn sắc điều trị bệnh mù màu
- Tuy nhiên, đa số các trường hợp không có cách nào chữa trị triệt để vì đây là một bệnh di truyền liên quan đến gene.
Tài liệu tham khảo
- Achromatopsia – EyeWiki. (2023, May 11). https://eyewiki.aao.org/Achromatopsia
- What is color blindness? (2022, September 26). American Academy of Ophthalmology. https://www.aao.org/eye-health/diseases/what-is-color-blindness
- What is color blindness? (2022, September 26). American Academy of Ophthalmology. https://www.aao.org/eye-health/diseases/what-is-color-blindness
BS.CKI Lê Vân Linh - Khoa Mắt
Bệnh viện Đa Khoa Khu Vực Thủ Đức
