Thuỷ đậu là bệnh nhiễm trùng cấp tính do vi rút mang tên Varicella Zoster gây ra, bệnh rất dễ lây truyền qua đường hô hấp và tiếp xúc với bệnh nhân. Bệnh thường nhẹ và tự khỏi sau 5-7 ngày nhưng gây biến chứng nguy hiểm trên những cơ địa miễn dịch kém.
Bệnh gặp ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp nhất là trẻ em. Bệnh xảy ra ở người lớn nặng hơn trẻ em.
Bệnh có thể rải rác hoặc bùng phát thành các vụ dịch lớn nhỏ ở nơi đông dân cư, điều kiện vệ sinh kém.
I. TRIỆU CHỨNG VÀ ĐƯỜNG LÂY:
- Triệu chứng thường xuất hiện từ 14 đến 17 ngày sau lần tiếp xúc đầu tiên với người bệnh.
- Biểu hiện của bệnh:
+ Sốt nhẹ từ 1 đến 2 ngày.
+ Cảm giác mệt mỏi, chán ăn, đau mỏi người và toàn thân phát ban.
+ Ban thủy đậu thường mọc đầu tiên ở đầu, mặt, cổ, thân người sau đó là các chi.
+ Ban thuỷ đậu thường dưới dạng những chấm đỏ lúc đầu sau đó phát triển thành các mụn nước hoặc mụn mủ.
ĐƯỜNG LÂY TRUYỀN THỦY ĐẬU:
Thời gian dễ lây truyền bệnh: 02 ngày trước khi nổi mụn nước và 6 ngày sau nổi mụn nước.
II. BIẾN CHỨNG:
Thường gặp nhất là bị nhiễm trùng tại các nốt bóng nước. Những người bị biến chứng này nếu không chữa trị kịp thời, tổn thương sẽ ăn sâu, lan rộng nên cho dù được chữa khỏi vẫn có thể để lại nốt sẹo rỗ gây mất thẩm mỹ, nặng hơn còn dẫn đến viêm mô tế bào, nhiễm trùng máu. Ngoài ra, người mắc bệnh thủy đậu còn có thể bị biến chứng viêm phổi, viêm não,...
- Chứng viêm phổi do thủy đậu, ít khi xảy ra hơn nhưng rất nặng và rất khó điều trị.
- Chứng viêm não do thủy đậu cũng vẫn xảy ra, không hiếm: sau thủy đậu trẻ bỗng trở nên vật vã, quờ quạng chân tay, nhiều khi kèm theo co giật, hôn mê.
- Những trường hợp nặng có thể gây chết người nhanh chóng, và một số trẻ tuy qua khỏi được vẫn mang di chứng thần kinh lâu dài: bị điếc, bị khờ, bị động kinh,…
- Bà mẹ đã bị thủy đậu trong lúc mang thai, và bệnh đã xảy ra trong 6 tháng đầu của thai kỳ gây thủy đậu bẩm sinh cho con nhưng tai hại hơn nữa lại có kèm theo một số dị tật: teo cơ ở chân tay, bệnh ở mắt (bệnh "đục thủy tinh thể", có thể gây mù
.
III. ĐIỀU TRỊ:
- Thuốc kháng vi rút, kháng Histamine, chống nhiễm khuẩn.
- Trường hợp sốt cao, có thể dùng các thuốc hạ sốt giảm đau thông thường nhưng phải theo hướng dẫn của thầy thuốc, có thể dùng kháng sinh trong trường hợp nốt rạ bị nhiễm trùng: nốt rạ có mủ, tấy đỏ vùng da xung quanh,... Tuyệt đối không được dùng thuốc Aspirin để hạ sốt.
- Tại chỗ: Dùng dung dịch xanh Milian (xanh Methylene) để chấm lên các nốt phỏng nước đã vỡ khi vệ sinh sạch sẽ.
- Cách ly người bệnh từ 5-7 ngày để tránh lây lan.
- Mặc quần áo thoáng, tránh gió cho người bệnh.
- Ăn các thức ăn mềm, lỏng, dễ tiêu, uống nhiều nước, nhất là nước hoa quả.
- Nếu bệnh nhân cảm thấy: khó chịu, lừ đừ, mệt mỏi, co giật, hôn mê hoặc có xuất huyết trên nốt thủy đậu nên đưa đến ngay các cơ sở y tế để được theo dõi và điều trị.
IV. PHÒNG BỆNH:
Cách phòng bệnh tốt nhất là tiêm vắc xin phòng bệnh.
- Vệ sinh cá nhân sạch sẽ. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, sử dụng các đồ dùng sinh hoạt riêng, vệ sinh mũi họng hàng ngày bằng dung dịch nước muối sinh lý.
- Vệ sinh nhà cửa, trường học và vật dụng sinh hoạt bằng dung dịch sát khuẩn thông thường, phòng ở phải sạch sẽ thoáng khí.
- Ăn uống đủ chất, uống nhiều nước trong ngày. Bổ sung trái cây có nhiều vitamin C.
- Không tiếp xúc với người bị bệnh thủy đậu để tránh lây lan.
- Đối với trẻ em: nên cắt móng tay cho trẻ, giữ móng tay trẻ sạch hoặc có thể dùng bao tay vải để bọc tay trẻ nhằm tránh biến chứng nhiễm trùng da thứ phát do trẻ gãi gây trầy xước các nốt phỏng nước.
- Những trường hợp mắc bệnh thuỷ đậu cần được nghỉ học hoặc nghỉ làm việc từ 7 đến 10 ngày từ lúc khi bắt đầu phát hiện bệnh để tránh lây lan cho những người xung quanh.
Tài liệu tham khảo:
https://vncdc.gov.vn/khuyen-cao-ve-phong-chong-thuy-dau-nd13722.html
https://emed.bvbnd.vn/wiki/phac-do/pd-dt/thy-dju/
http://quyetthang.kontumcity.kontum.gov.vn/tin-tuc-su-kien/hoat-dong-lanh-dao/tuyen-truyen-ve-phong-chong-benh-thuy-dau.html
Khoa Nhiễm
Bệnh viện Đa Khoa Khu Vực Thủ Đức
