- Nhồi máu cơ tim cấp hay bệnh mạch vành trước đây được đề cập đến như là một bệnh lí tim mạch thường gặp và xuất hiện ở lứa tuổi trung niên sau 40, tuy nhiên hiện nay xu hướng người mắc bệnh nhồi máu cơ tim cấp ngày càng trẻ tăng lên rõ rệt. Các bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim cấp có độ tuổi từ 30 đến 40 tuổi không còn là chuyện hiếm gặp. Như trong trường hợp sau đây là một bệnh nhân nam giới 23 tuổi, đến khám tại bệnh viện vì triệu chứng đau ngực, đã được các bác sĩ tim mạch phát hiện người bệnh đang bị nhồi máu cơ tim cấp và đã được điều trị cấp cứu thành công.
- Bệnh nhân sinh năm 1998, nam giới, làm nghề kinh doanh tự do, đến khám tại phòng khám của bệnh viện ngày 28/05/2021 vì lí do đau ngực đột ngột sau xương ức, cơn đau khởi phát sau khi bệnh nhân tắm xong, kéo dài trên 30 phút và đi kèm với cảm giác khó thở, vã mồ hôi nhiều, chân tay lạnh. Tại phòng khám tim mạch, bác sĩ ghi nhận bệnh nhân có vẻ mệt, lo lắng, có triệu chứng cơn đau ngực điển hình, hình ảnh điện tim đồ tại phòng khám nghi ngờ có dấu hiệu của nhồi máu cơ tim cấp. Hỏi kĩ lại tiền sử bệnh nhân trong vòng 3 tháng trở lại đây, bệnh nhân thỉnh thoảng có những cơn đau ngực tương tự nhưng thời gian cơn đau ngắn hơn và tự hết, không diễn biến nặng nề như lần này, ngoài ra ghi nhận thêm bệnh nhân có tình trạng béo phì và có thói quen hút thuốc lá 1 gói/ngày. Kết quả xét nghiệm máu nhanh cho thấy nồng độ men tim tăng rất cao, đây là một chất chỉ điểm sinh học, nó chỉ tăng cao đột ngột quá ngưỡng bình thường khi có tình trạng hoại tử cơ tim xảy ra.
- Xác định đây là một trường hợp nhồi máu cơ tim cấp ở người rất trẻ, các bác sĩ tim mạch can thiệp đã tiến hành hội chẩn và chỉ định chụp can thiệp mạch vành cấp cứu cho bệnh nhân, sau khi giải thích rõ cho thân nhân của người bệnh về tình trạng bệnh lí cũng như các nguy cơ diễn biến nặng có thể đe doạ đến tính mạng của người bệnh. Kết quả chụp mạch vành bằng kĩ thuật chụp mạch máu số hoá xoá nền(DSA) cho thấy bệnh nhân bị hẹp rất nặng đoạn giữa động mạch liên thất trước, là một động mạch cung cấp máu chính để nuôi tim, chỗ hẹp đã làm giảm nặng lưu lượng dòng máu chảy qua mạch vành và đây chính là nguyên nhân gây đau ngực và nhồi máu cơ tim của bệnh nhân. Ngay sau đó, các bác sĩ đã can thiệp đặt một giá đỡ (stent) phủ thuốc vào chỗ hẹp, giúp mạch máu trở lại lưu thông bình thường như lúc chưa bị bệnh. Bệnh nhân gần như hết đau ngực ngay lập tức, tình trạng chung được cải thiện, hết cảm giác khó thở, các chỉ số mạch huyết áp trở về giới hạn bình thường và xuất viện khoẻ mạnh sau đó ít ngày.
- Sự khác biệt về tuổi tác đã làm cho nhóm bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp trẻ tuổi (dưới 40 tuổi) có những đặc điểm lâm sàng khác với nhóm bệnh nhân lớn tuổi. Hút thuốc lá, béo phì và tiền sử gia đình có bệnh lí tim mạch sớm chính là những yếu tố nguy cơ lớn nhất ở nhóm người bệnh trẻ, ngoài ra tiền sử dùng các thuốc ngừa thai, thuốc gây nghiện (cocain, marijuana) và rối loạn các yếu tố đông máu di truyền cũng là những yếu tố nguy cơ hay gặp hơn ở người trẻ. Nhồi máu cơ tim cấp đa số sẽ là biểu hiện đầu tiên của bệnh mạch vành ở người trẻ, nhóm tuổi này thường không có triệu chứng đau ngực mạn tính trước đó như nhóm bệnh nhân lớn tuổi. Một điều quan trọng nữa ở nhóm bệnh nhân nhồi máu cơ tim trẻ tuổi là thường dễ bị bỏ sót chẩn đoán tại các cơ sở y tế do các triệu chứng của nhồi máu cơ tim rất dễ nhầm lẫn sang triệu chứng của bệnh lí thuộc cơ quan khác như tiêu hoá, hô hấp, thần kinh…
- Với xu hướng trẻ hoá độ tuổi bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp trên thế giới và trong nước như hiện nay, chúng ta cần tiếp tục nâng cao hơn nữa ý thức phòng bệnh từ rất sớm. Các biện pháp dự phòng để ngăn ngừa sự hình thành các mảng xơ vữa mạch máu chính là việc thay đổi lối sống tích cực, ăn uống lành mạnh, có chế độ làm việc, sinh hoạt và nghỉ ngơi hợp lí. Người dân phải thường xuyên đi kiểm tra sức khoẻ định kì và đến ngay các cơ sở y tế khi có những dấu hiệu nghi ngờ bệnh lí nhồi máu cơ tim để được thăm khám và điều trị kịp thời.
BS CKI Trần Nhân Nghĩa
Trưởng Đơn vị Tim Mạch Can Thiệp - Phó khoa Nội Tim Mạch
Bệnh Viện Đa Khoa Khu Vực Thủ Đức
