ĐỊNH NGHĨA
- Hen là bệnh đa kiểu hình, được đặc trưng bởi viêm mạn tính đường dẫn khí, được xác định dựa vào các triệu chứng hô hấp như: ho, khò khè, khó thở và nặng ngực; và giới hạn luồng khí thở ra.
MỤC TIÊU ĐIỀU TRỊ HEN
ĐÁNH GIÁ KIỂM SOÁT HEN
THUỐC CẮT CƠN ƯU TIÊN
SMART giảm đợt cấp tốt hơn liệu pháp truyền thống
- Sử dụng thuốc cắt cơn nhiều có phải là tốt?
- Thuốc dãn phế quản tác dụng ngắn (SABA) đơn thuần: cắt cơn tạm thời, để lại hậu quả xấu về sau nếu dùng quá mức, vì vậy, không nên dùng SABA đơn thuần.
- Thuốc corticoids dạng phun hít (ICS):
+ Kiểm soát triệu chứng, giảm đợt cấp, giảm nhu cầu dùng SABA giảm tử vong.
+ Giảm thiểu tác dụng bất lợi của SABA.
- Nguy cơ của việc dùng thuốc dãn phế quản tác dụng ngắn (SABA) nhiều:
- Giảm hoạt động thụ thể Beta-2.
- Giảm sự bảo vệ phế quản.
- Giảm giãn phế quản.
- Tăng phản ứng dị ứng.
- Tăng viêm phế quản liên quan bạch cầu ái toan.
- Tại sao thường xuyên sử dụng SABA?
- Thuốc điều trị hen hàng đầu (first-line) trong hơn 50 năm.
- Giảm triệu chứng nhanh chóng.
- Giá rẻ.
- Không cần bác sĩ kê đơn.
- Thường được dùng ngay từ khi còn nhỏ.
- Dùng nhiều trong bệnh viện khi có đợt cấp.
- Tại sao bệnh nhân ít sử dụng ICS ?
- Tại sao bệnh nhân ít sử dụng ICS?
- Không cảm nhận hiệu quả tức thì.
- Đắt tiền.
- Bệnh nhân nghĩ không cần thiết: “tôi có thể kiểm soát tốt hen bằng thuốc cắt cơn”.
- Sợ tác dụng phụ.
- Sợ lệ thuộc thuốc.
- Đối tượng có khuynh hướng dùng thuốc cắt cơn, ít dùng ngừa cơn
- Trẻ tuổi (< 35 tuổi)
- Nữ > nam.
- Trình độ văn hóa thấp (< lớp 12).
- Trao đổi thông tin giữa bác sĩ-bn không tốt.
- Bệnh hen nhẹ.
- ICS trong một bình hít riêng.
Kết luận
Hen là bệnh viêm mạn tính và thay đổi theo thời gian: điều chỉnh liều ICS theo nhu cầu
- Dùng SABA đơn thuần: phổ biến, gây biến cố bất lợi.
- Liệu pháp một bình hít kháng viêm - cắt cơn (SMART):
+ Tránh lạm dụng SABA đơn thuần.
+ Phù hợp bản chất bệnh hen và cơn hen.
+ Liệu pháp đơn giản và tiện lợi.
+ Giảm đợt cấp hen nặng một cách hiệu quả.
CÁCH SỬ DỤNG BÌNH THUỐC
BS Nguyễn Vĩnh Thân
Khoa Nội Tổng Hợp - Bệnh viện Đa khoa Khu vực Thủ Đức
